In zijn boekje Geen zondag zonder vrijdag. Over lijden, offer en kruis ("Een woord bij... Pasen 1992") schrijft de Kardinaal het volgende (blz. 34-35):
"[Bij de eucharistie] gaat het niet om een feestje 'bouwen', zoals dat heet. Het is Jezus zelf die het feest aanricht; we moeten er eerder in binnengaan dan het zelf maken: het overstijgt ons. Dat wil zeggen: eucharistie is geen happening, geen theater of expressie, geen opvoering, geen didactisch of pedagogisch gebeuren. Bij al die dingen staan wij centraal: wij doen het, wij ontwerpen de regels van het spel, wij kiezen een stuk, wij leven ons uit. Dat is de eucharistie bepaald niet: we gaan binnen in een gebeuren dat ons langs alle zijden overstijgt. Wij maken het niet: het gebouw staat er al en het stuk is geschreven. In sommige eucharistievieringen kan het voorgrondsgebeuren zo'n overbenadrukking krijgen, door creativiteit, zang, dans, zelfexpressie, dat je er nog amper kan doorheen kijken om Jezus te zien. Je moet zoals de dragers van de lamme het 'dak openbreken' om bij Hem te kunnen komen. "Het was een mooie mis!" - Maar Jezus was er amper te vinden. Was het wel een mis?
Eucharistievieringen moeten zo zijn dat ze niet 'toeklappen': want ze zijn meer van de Kerk en van God dan van ons. Dat verklaart ook waarom de eucharistieviering niet kan zonder een zekere sacraliteit. Dat betekent dat de dingen er net iets anders moeten zijn dan in het dagelijks leven. Men gebruikt een taal die net iets anders klinkt, men zingt andere liederen en maakt andere muziek, men kleedt zich anders, het brood is anders. Men kiest kaarslicht en wierook, men gebruikt zuiver linnen, men groet met een vredeskus en men zegt niet gewoon "Dag!". Is dit wereld-vreemdheid? Ja. Maar niet in de zin dat de wereld wordt verworpen. Hij wordt opgetild en voltooid, verlost."
zaterdag 28 maart 2020
vrijdag 27 maart 2020
27 maart 2020: Extra Urbi et Orbi
Paus Franciscus ging op 27 maart 2020 voor een leeg St.-Pietersplein voor in een pakkende en indrukwekkende gebedsdienst, met aan het einde een uitzonderlijke Urbi et Orbi-zegen. Herbekijk:
Er is diepe duisternis gevallen over onze pleinen, straten en steden. Het heeft ons leven overgenomen en alles gevuld met een oorverdovende stilte en een troosteloze leegte, die alles verlamt, sprak paus Franciscus voor een indrukwekkend leeg en beregend Sint-Pietersplein in Rome. Lees hier de volledige tekst.
donderdag 26 maart 2020
Kunnen we dit jaar Pasen vieren?
Terwijl ik deze regels schrijf blijft het aantal infecties en doden als gevolg van het coronavirus wereldwijd oplopen. Dit is géén seizoensgriepje, zoals door sommigen beweerd. In de zwaar getroffen regio’s Lombardije en Madrid worden onder meer kerken en zelfs een ijsbaan gebruikt als noodmortuarium, omdat de bestaande mortuaria vol liggen. Onze gedachten en gebeden gaan uit naar de talloze slachtoffers en hun families.
De maatregelen om het virus te bestrijden hebben een diepe impact op het economische, culturele en sociale leven. Ook op het leven van de Kerk. Sinds 14 maart kunnen we niet meer samenkomen voor het vieren van de eucharistie of van andere vormen van gezamenlijk gebed.
De tijd waarin we momenteel leven lijkt er één van ziekte, dood, angst, onzekerheid over wat de toekomst brengt, een donkere tijd. Vraag is: kunnen we dit jaar, in deze donkere tijd, Pasen vieren, het feest van de Verrijzenis, van nieuw leven? Het is op zijn minst duidelijk dat we niet fysiek kunnen samenkomen. Maar velen zullen wellicht ook de vraag stellen: kunnen we vreugde uitstralen, kunnen we een Alleluia aanheffen, nu ons leven bepaald wordt door kommer en kwel? Een puur menselijk antwoord zou zijn: “Nu liever niet.” Maar het gelovige antwoord op deze vraag klinkt geheel anders: “Nu juist wel… meer dan ooit!”
Want zal er ooit een moment komen waarop we wél alle redenen hebben om Pasen te vieren? Heeft elke tijd niet zijn lijden en zit er niet achter elke deur verdriet? Het Pasen van Christus kwam er niet zonder de doortocht van Goede Vrijdag, zoals Goede Vrijdag ook niet op zichzelf stond, maar uitmondde in de vreugde van Pasen. De vreugde van Pasen is daarom geen goedkope vreugde, ontdaan van elk lijden en elke pijn, zoals ook de duisternis van Goede Vrijdag niet vrij is van de hoopvolle verwachting van Pasen. De verrezen en verheerlijkte Christus droeg de wonden van Goede Vrijdag met zich mee. En op Goede Vrijdag was het nooit helemaal donker, ook al was het helemaal donker, want het einde was geen einde, maar een nieuw ochtendgloren, een nieuw begin.
Kunnen dan ook wij in deze crisistijd, al lijkt het helemaal donker, tekenen zien van een nieuwe lente, van nieuw leven, van Verrijzenis? Durven ook wij geloven dat de levende en verrezen Heer onder ons aanwezig is, dat Hij dicht bij ons is en ons niet in de steek laat, ook en vooral in deze tijd? Hebben wij oog en oor voor zijn aanwezigheid?
Ik zie Zijn aanwezigheid onder meer daar waar gezinnen en families dichter naar elkaar toegroeien, omdat mensen meer tijd en oog hebben voor elkaar. Daar waar conflicten worden bijgelegd, omdat men in deze verwarrende tijd meer nood heeft aan verbondenheid dan aan tweedracht.
Ik zie de aanwezigheid van de Verrezen Heer daar waar mensen meer oog krijgen voor de essentie van het leven en beseffen “dat de mens niet leeft van brood alleen”. Het begin van een nieuwe lente?
Ik zie Zijn aanwezigheid in tekenen van sterkere verbondenheid tussen mensen. “Social distancing” (het bewaren van een fysieke afstand) is het codewoord in deze coronatijden. Tegelijk zijn er tekenen van sterkere verbondenheid, van minder “social distancing”, maar dan figuurlijk: helpende handen voor ouderen om bijvoorbeeld boodschappen te doen of de hond uit te laten, de vele solidariteitsacties voor mensen in de zorgsector (bijvoorbeeld dagelijks #ApplausVoorDeZorg en het simultaan luiden van de kerkklokken om 20 uur).
Hiermee verbonden: deze crisis herinnert er ons aan dat de mensheid één gemeenschap is. Zoals onze paus het formuleerde in een interview met La Stampa: “We moeten het een beetje zien als een naoorlogse periode. Er zal niet langer ‘de andere’ zijn, maar ‘ons’. Want alleen samen kunnen we met z’n allen uit deze situatie komen.” Er was de hulp van de EU aan China en van China aan de EU, de hulp van Rusland en Cuba aan Italië… Begin van een nieuwe verbondenheid en solidariteit tussen de landen en volkeren wereldwijd? Begin van meer wereldvrede? Laat het ons hopen. VN-secretaris-generaal Guterres gaf in elk geval de aanzet door op te roepen tot een wereldwijd staakt-het-vuren. Het coronavirus is immers onze gemeenschappelijke vijand.
En tot slot een paar persoonlijke ervaringen. Terwijl het coronavirus verder door het land raast, respecteren koolmeesjes, zoals steeds, de regels van “social distancing”, maar bouwen ze naarstig aan een nestje in de holle perenboom tegenover het keukenraam, werken ze verder aan de toekomst! En, wellicht is het u de voorbije weken ook opgevallen: de haast gewijde stilte die je ervaart tijdens een wandeling in de avondschemering.
Christenen zijn paasmensen. Paasmensen zien verder dan de duisternis, verder dan ziekte en dood. Zij zien tekenen van verrijzenis: hoe midden in de duisternis Hij er is, de verrezen Heer. Aan allen, ondanks – of beter: mét alles wat we nu doormaken: een zalig Pasen!
De maatregelen om het virus te bestrijden hebben een diepe impact op het economische, culturele en sociale leven. Ook op het leven van de Kerk. Sinds 14 maart kunnen we niet meer samenkomen voor het vieren van de eucharistie of van andere vormen van gezamenlijk gebed.
De tijd waarin we momenteel leven lijkt er één van ziekte, dood, angst, onzekerheid over wat de toekomst brengt, een donkere tijd. Vraag is: kunnen we dit jaar, in deze donkere tijd, Pasen vieren, het feest van de Verrijzenis, van nieuw leven? Het is op zijn minst duidelijk dat we niet fysiek kunnen samenkomen. Maar velen zullen wellicht ook de vraag stellen: kunnen we vreugde uitstralen, kunnen we een Alleluia aanheffen, nu ons leven bepaald wordt door kommer en kwel? Een puur menselijk antwoord zou zijn: “Nu liever niet.” Maar het gelovige antwoord op deze vraag klinkt geheel anders: “Nu juist wel… meer dan ooit!”
 |
| Beeld van de Verrezen Christus, Medjugorje (bron: www.pinterest.com/joancmk/medjugorje-board/) |
Kunnen dan ook wij in deze crisistijd, al lijkt het helemaal donker, tekenen zien van een nieuwe lente, van nieuw leven, van Verrijzenis? Durven ook wij geloven dat de levende en verrezen Heer onder ons aanwezig is, dat Hij dicht bij ons is en ons niet in de steek laat, ook en vooral in deze tijd? Hebben wij oog en oor voor zijn aanwezigheid?
Ik zie Zijn aanwezigheid onder meer daar waar gezinnen en families dichter naar elkaar toegroeien, omdat mensen meer tijd en oog hebben voor elkaar. Daar waar conflicten worden bijgelegd, omdat men in deze verwarrende tijd meer nood heeft aan verbondenheid dan aan tweedracht.
Ik zie de aanwezigheid van de Verrezen Heer daar waar mensen meer oog krijgen voor de essentie van het leven en beseffen “dat de mens niet leeft van brood alleen”. Het begin van een nieuwe lente?
Ik zie Zijn aanwezigheid in tekenen van sterkere verbondenheid tussen mensen. “Social distancing” (het bewaren van een fysieke afstand) is het codewoord in deze coronatijden. Tegelijk zijn er tekenen van sterkere verbondenheid, van minder “social distancing”, maar dan figuurlijk: helpende handen voor ouderen om bijvoorbeeld boodschappen te doen of de hond uit te laten, de vele solidariteitsacties voor mensen in de zorgsector (bijvoorbeeld dagelijks #ApplausVoorDeZorg en het simultaan luiden van de kerkklokken om 20 uur).
Hiermee verbonden: deze crisis herinnert er ons aan dat de mensheid één gemeenschap is. Zoals onze paus het formuleerde in een interview met La Stampa: “We moeten het een beetje zien als een naoorlogse periode. Er zal niet langer ‘de andere’ zijn, maar ‘ons’. Want alleen samen kunnen we met z’n allen uit deze situatie komen.” Er was de hulp van de EU aan China en van China aan de EU, de hulp van Rusland en Cuba aan Italië… Begin van een nieuwe verbondenheid en solidariteit tussen de landen en volkeren wereldwijd? Begin van meer wereldvrede? Laat het ons hopen. VN-secretaris-generaal Guterres gaf in elk geval de aanzet door op te roepen tot een wereldwijd staakt-het-vuren. Het coronavirus is immers onze gemeenschappelijke vijand.
En tot slot een paar persoonlijke ervaringen. Terwijl het coronavirus verder door het land raast, respecteren koolmeesjes, zoals steeds, de regels van “social distancing”, maar bouwen ze naarstig aan een nestje in de holle perenboom tegenover het keukenraam, werken ze verder aan de toekomst! En, wellicht is het u de voorbije weken ook opgevallen: de haast gewijde stilte die je ervaart tijdens een wandeling in de avondschemering.
Christenen zijn paasmensen. Paasmensen zien verder dan de duisternis, verder dan ziekte en dood. Zij zien tekenen van verrijzenis: hoe midden in de duisternis Hij er is, de verrezen Heer. Aan allen, ondanks – of beter: mét alles wat we nu doormaken: een zalig Pasen!
woensdag 18 maart 2020
Vieren met de bisschop - Dagelijkse verbinding
Met ingang van zondag 15 maart gaat Mgr. Johan Bonny elke zondag om 10 uur voor in de eucharistie in de (lege) Onze-Lieve-Vrouwekathedraal. Op weekdagen om 17 uur gaat de bisschop voor in een moment van bezinning en gebed vanuit de Antwerpse kathedraal. Via deze link kan u erbij zijn:
https://www.kerknet.be/bisdom-antwerpen/artikel/vieren-met-de-bisschop-dagelijkse-verbinding?microsite=203
https://www.kerknet.be/bisdom-antwerpen/artikel/vieren-met-de-bisschop-dagelijkse-verbinding?microsite=203
Was bidden ook maar zo besmettelijk
Jezuïet Bert Daelemans over bidden - of de poging daartoe - in tijden van Corona. Voor de tekst klik hier.
maandag 16 maart 2020
Abonneren op:
Posts (Atom)